Leren over laden: het belang van kennis van laadtechniek
Er komen steeds meer elektrische auto’s. Die moeten worden opgeladen, hetzij via een publieke laadpaal, hetzij via het eigen thuisnetwerk. Daar kunnen haken en ogen aan zitten, zo vertelt Leander Engelbertink van FOM tijdens een kennissessie van AMT op vakbeurs Auto Prof in Gorinchem.
Leren over laden: het belang van kennis van laadtechniek
“Er is een levendige handel in laadsnoeren: let op dat je het snoer koopt dat bij de auto past”, zegt Leander Engelbertink.
Wanneer een auto niet wil laden, is de kans groot dat de eigenaar bij het autobedrijf aanklopt. Maar het probleem hoeft lang niet altijd in de auto te zitten, ook in de wallbox of de laadkabel kan van alles fout gaan.
De automobilist wordt van het kastje naar de muur gestuurd: een kans voor het autobedrijf.
“Vaak zie je dan dat de automobilist van het kastje naar de muur wordt gestuurd, maar daar liggen juist kansen voor het autobedrijf”, stelt Leander Engelbertink, die op ev-database.nl wat gegevens van een Hyundai Kona Electric naar voren haalt. “Er is 64 kWh bruikbare lading waarmee je 395 km kunt rijden, dat betekent dat je 162 Wh/km gebruikt. Laad je die thuis op, dan gaat dat met 10 Ampère 32 uur duren voor hij vol is”, stelt Leander.
Voor AC-laden wordt de Mennekes- oftewel Type 2-stekker gebruikt.
“Want de meeste laadkabels voor gewone randaarde stopcontacten laden met maximaal 10 Ampère. Er zit een regeling in de kabel die de laadstroom beperkt, vaak zit er ook een temperatuursensor in de laadstekker. Die zorgt dan dat het laadproces stopt als de stekker te heet wordt. Maar het probleem zit niet alleen in de stekker. Ook het gewone huisnet is niet gemaakt voor grotere laadstromen.
St(r)oomcursus opladen
Auto’s met een stekker komen in razend tempo op de werkplaats af. Hoogste tijd dus om van de e-aandrijving een vast onderdeel te maken in de opleiding voor autotechnicus. Een groep gedreven ROC-docenten zonderde zich af in een bootcamp en spijkerde een week lang zijn e-kennis bij. AMT spijkerde een dagje mee.
In principe is een normale stroomgroep thuis begrensd op 16 ampère, bij 230 V goed voor 3,7 kW. Maar daarbij is geen rekening gehouden met een langdurige belasting. Ga je uren achter elkaar met dat vermogen laden, dan smelten of verbranden zekeringen, elektriciteitsleidingen of stopcontacten.”
Bespreken
Schaft een klant een elektrische auto aan, dan is het dus nuttig om met de klant te bespreken hoe hij die op gaat laden. “Wanneer je een wallbox laat aanleggen met een speciale 16 ampère-zekering en de juiste bedrading, dan kun je met 16 ampère 3,7 kW laden. Dat schiet nog niet op.
Met een 32 ampère-groep zou het sneller gaan, maar dat is meestal alleen bij bedrijven mogelijk, bovendien laat de ‘gewone’ mode-2 laadkabel van de Hyundai dat niet toe, die laadt met maximaal 10 ampère.
In een laadsnoer zit een regeling, die zorgt dat je met het voor die auto juiste ampèrage laadt.
Wil je sneller laden, dan kun je beter een driefasengroep laten aanleggen, met een wallbox met Type 2-stekker, mode-3. Afhankelijk van de zekeringgroep kun je daar 11, 17 of 22 kW AC mee laden. In dit geval beperkt de Hyundai Kona het laadvermogen tot 11 kW, dan is de auto in iets meer dan 6 uur volgeladen.
Met een slimme wallbox voorkom je een ‘meltdown’
Met een slimme wallbox kun je het systeem zo instellen dat hij dan vanaf 2 uur ’s nachts gaat laden, dan heb je minder stroomverbruikers in je huis aanstaan. Anders zou je alsnog een ‘meltdown’ van je elektriciteitsnet thuis kunnen krijgen. Dit soort dingen moet je met je klant bespreken, om zeker te zijn dat laden een succes wordt.”
Snelladen
Voor DC-snelladen wordt de gecombineerde CCS-stekker gebruikt.
Als we het over ‘echt’ snelladen hebben, dan praten we over ‘mode-4’ laden, oftewel DC-laden. Dat gaat doorgaans via een gecombineerde CCS-stekker, de lader zit dan niet in de auto maar in de laadpaal zelf. Daarmee zijn veel hogere laadvermogens nodig, bij Fastned Lokkant aan de A73 zelfs tot 300 kW.
Maar ook hier bepaalt de auto het werkelijke laadvermogen: de Hyundai Kona kan in theorie 77 kW laden. In theorie, want in werkelijkheid gaat het laden in stappen: eerst snel, dan steeds langzamer. Op fastned.nl kun je zien wat de laadcurve van elke elektrische auto is. Gelijkstroomladers kosten meer dan € 25.000, dus die zul je bij particulieren niet aanleggen.
Advies
Iemand die een elektrische auto aanschaft, zou dus een goed AC-laadpunt moeten hebben. “Kijk naar de behoefte en de context van de klant, wat zijn vervoersbewegingen zijn en of het voertuig de laadwens ook aan kan”, adviseert Leander. Maar net zo belangrijk: kijk of zijn huis de laadwens aankan.
“Is het stopcontact in staat om urenlang met 2,3 kW te laden? Wat voor kabels liggen er naar het schuurtje of de garage? Kan de auto er storingsvrij laden? Storingen in de laadinfrastructuur leveren vaak foutcodes in de auto op, die aangeven dat de spanning te laag of onaannemelijk is.”
Smart of niet
Wil een klant thuis een wallbox laten aanleggen, dan zijn er diverse mogelijkheden, variërend van € 400 tot € 1.500 voor de box, inclusief montage het dubbele. Een goedkope wallbox is niet smart, die gaat gewoon laden. Duurdere wallboxen zijn met een app te bedienen. Er geldt: hoe duurder, hoe meer mogelijkheden.
De duurdere versies kunnen rekening houden met zonnepanelen of kunnen worden geïntegreerd in een ‘smart home managementsysteem’. Er kan ook een kWh-meter in, handig als je de laadkosten bij je baas kunt declareren. Ook zijn er uitvoeringen die met een rfid-pasje werken. Daarmee voorkom je dat iemand anders aan jouw laadpaal laadt als jij op vakantie bent.
In de laadsystemen zit ook een vergrendeling, de stekker kan er niet uit worden getrokken als de auto aan het laden is. In de stekkers zelf zit een weerstandje van 680 Ohm, die detecteert via een signaalkabel of de auto is aangesloten. Zo niet, dan wordt er geen hoge laadspanning op de kabel gezet.
Back to Basics: Rekenen aan het thuis opladen van een EV
Stel je hebt een 35 A hoofdzekering en je hebt een 32 A zekering voor je laadinrichting. Dan hou je 3 ampère over voor de rest van je huis. Dat is te weinig. Dit vraagt om ‘load balancing’ om te voorkomen dat je netwerk overbelast raakt. Kortom: een doordachte laadinrichting aan huis is noodzakelijk. Want 16 A vragen van een stopcontact over een duur van 20,4 uur is echt niet verstandig! In deze Back to Basics: rekenen aan het thuis opladen van een EV.